Ιερός Nαός του Αγίου Δημητρίου στο λόφο της Ξιφιανής

Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου – Λόφος Ξιφιανής

Στον γραφικό λόφο της Ξιφιανής δεσπόζει ο ιστορικός ναός του Αγίου Δημητρίου, ένα σημαντικό δείγμα εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα. Η ανέγερσή του ολοκληρώθηκε το 1858, σύμφωνα με σωζόμενη επιγραφή, και ο ναός ακολουθεί τον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής, με νάρθηκα, χαγιάτι και χαρακτηριστική ανοικτή στοά στη νότια του πλευρά.

Από τα πιο εντυπωσιακά αρχιτεκτονικά του στοιχεία είναι η δίρριχτη στέγη, καλυμμένη με σχιστολιθικές πλάκες, η οποία ανακαινίστηκε πρόσφατα χάρη στην ενεργή συμμετοχή των κατοίκων της περιοχής. Το εσωτερικό κοσμείται από ένα περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο και έναν γυναικωνίτη στο δυτικό τμήμα, σύμφωνα με την παράδοση των ναών της Πέλλας. Οι τοιχογραφίες αναπαριστούν την Πλατυτέρα, τον Χριστό και ποικιλία αγίων, διατηρώντας ζωντανή τη βυζαντινή καλλιτεχνική παράδοση.

Στο νοτιοανατολικό άκρο του προαυλίου, το επιβλητικό κωδωνοστάσιο του ναού, ανεγερμένο το 1919, φέρει μια συγκινητική ιστορία. Δύο μικρά ανάγλυφα προσωπεία, εντοιχισμένα στην κατασκευή, τιμούν τη μνήμη δύο εργατών που έχασαν τη ζωή τους κατά την ανέγερσή του.

Ο ναός του Αγίου Δημητρίου δεν αποτελεί απλώς ένα αρχιτεκτονικό μνημείο, αλλά και ζωντανό κύτταρο της τοπικής κοινότητας. Χάρη στη φροντίδα των κατοίκων, διατηρείται σε άριστη κατάσταση και συνεχίζει να φιλοξενεί λειτουργίες και εορτές, κρατώντας άσβεστη την πνευματική παράδοση του τόπου.